Bron: examen vmbo-gt 2019-1, vraag 9 en 13
De axolotl (zie afbeelding 1) is een amfibie die zijn hele leven eigenschappen van een larve (jonge amfibie) houdt.
Hij heeft uitwendige kieuwen en een staartvin, waardoor hij goed aangepast is aan het leven in water.
De axolotl eet kleine diertjes, zoals watervlooien.
Hij kan prooidieren alleen goed waarnemen als ze bewegen.
Het dier heeft geen natuurlijke vijanden, behalve zijn soortgenoten.
Afb. 1 Axolotl
Vraag 1
De voorgaande informatie gaat over enkele levenskenmerken van de axolotl.
Twee levenskenmerken zijn ademhalen en reageren op prikkels.
Gaat de informatie over deze levenskenmerken?
A. Over geen van beide levenskenmerken.
B. Alleen over ademhalen.
C. Alleen over reageren op prikkels.
D. Over ademhalen en over reageren op prikkels.
Vraag 2
Als een axolotl een poot verliest, groeit er op die plek vrijwel direct een klompje cellen.
Alle cellen in dit klompje hebben dezelfde bouw.
Vanuit dit klompje cellen groeit vervolgens een nieuwe poot, compleet met huid, spieren en bloedvaten.
Bestaat het klompje cellen uit één type weefsel?
En bestaat de nieuwe poot uit één type weefsel?
A. Geen van beide.
B. Alleen het klompje cellen.
C. Alleen de nieuwe poot.
D. Het klompje cellen en de nieuwe poot.
Bron: examen vmbo-gt 2017-1, vraag 9 en 10
Anthocyaan is een paarse kleurstof die voorkomt in bloemen van veel planten, bijvoorbeeld van de grote leeuwenbek.
De kleurstof bevindt zich in de vacuole van bloemcellen.
Het maken van anthocyaan wordt geregeld door een gen.
Wetenschappers hebben zo’n gen vanuit een cel van een grote leeuwenbek overgebracht in een cel van een tomatenplant.
Zo hebben ze tomatenplanten kunnen kweken met paarse tomaten.
Paarse tomaten bevatten dezelfde stoffen als rode tomaten, maar veel meer anthocyaan.
Een onderzoeker vermoedt dat veel anthocyaan in de voeding kan helpen om een verhoogde bloeddruk te verlagen.
Hij wil dit onderzoeken door patiënten met een verhoogde bloeddruk dagelijks sap van paarse tomaten te laten drinken.
Vraag 6 Schrijf een werkplan op voor dit onderzoek.